SIGN IN YOUR ACCOUNT TO HAVE ACCESS TO DIFFERENT FEATURES

FORGOT YOUR PASSWORD?

FORGOT YOUR DETAILS?

AAH, WAIT, I REMEMBER NOW!
POLSKA PO GODZINACH: KULTURA | WIEDZA | GOSPODARKA, PORTAL POLSKA PO GODZINACH ONLINE
  • ZALOGUJ SIĘ

Polska. Po godzinachPolska. Po godzinach

  • START
  • O NAS
  • DO POBRANIA
  • KONTAKT
PO GODZINACHNA LUZIE
0
czwartek, 10 czerwca 2021 / opublikowany w: Felieton, Kulinaria, Pasja

Efekt motyla

Efekt motyla to określenie sytuacji, kiedy to na pozór błahe wydarzenia mają ogromne konsekwencje dla historii jakiegoś zjawiska czy osoby. Takie wydarzenia z pewnością zdarzyły się w historii kawy.

Grzeczność, jak wiadomo, jest wspaniałą cechą – jednak kosztowała ona Holandię fortunę. Obiektem uprzejmości burmistrza Amsterdamu był nie byle kto, bo sam Ludwik IV Wielki, Król Słońce. A było to tak.

Zarówno  Amsterdam,   jak i Paryż  szczycą  się  jednymi z najwspanialszych i najstarszych ogrodów botanicznych na świecie. W Amsterdamie to Hortus Botanicus Amsterdam, założony w 1638 r., a w Paryżu Jardin des Plantes de Paris, założony w 1626 r. W roku 1714 Burmistrz Amsterdamu postanowił więc być uprzejmy i podarował Ludwikowi jedną z roślin hodowanych w ogrodzie botanicznym w Amsterdamie, do jego kolekcji w ogrodzie paryskim. Z tysięcy najwspanialszych roślin z całego świata, tej jednej sadzonki nie powinien był jednak oddawać pod żadnym pozorem, a już szczególnie francuskiemu królowi. Ale zrobił to – wbrew zdrowemu rozsądkowi i żywotnym interesom Holandii.

Wiśnie, które miały przynieść miliony

Jak myślicie, jaka to była roślina? Może trująca? Czy otruła Króla Słońce i wywołała krwawą wojnę? Nie, rośliną tą była sadzonka kawy. Holandia w tym okresie jako jedyna posiadała plantacje kawy w swoich koloniach i czerpała ogromne zyski z jej sprzedaży. Cena kawy dorównywała cenie złota.

Początkowo nic wielkiego się nie wydarzyło. Sadzonka przyjęła się doskonale we wzorowo prowadzonym Jardin des Plantes, jednak motyl właśnie zamachał skrzydłami. Nikt wtedy nie przewidywał (a szczególnie szarmancki burmistrz Amsterdamu), że ta właśnie sadzonka będzie nazywana „Matką Milionów”.

W następnym roku Ludwik IV zmarł, ale sadzonki kawy rosły sobie w ogrodzie botanicznym dalej jako ciekawostka dendrologiczna. Miały nawet owoce. Notabene – owoce te można też podziwiać w Warszawskim Ogrodzie Botanicznym i dzięki temu przekonać się, dlaczego nazywa się je… wiśniami.

Martynika pragnie kawy

Ale wróćmy do Francji roku 1723. Właśnie został koronowany Ludwik XV, zwany Ukochanym. Na dworze królewskim pojawił się wtedy przelotnie młody oficer marynarki, stale  mieszkający na Martynice. Ta karaibska wyspa była w tym czasie francuską kolonią, a dzisiaj nadal jest jej zamorskim terytorium (dzięki temu, jako region peryferyjny, wchodzi w skład Unii Europejskiej).

Gabriel-Mathieu Francois D’ceus de Clieu, bo tak nazywał się ów oficer, poza tym, że posiadał na wspomnianej wyspie pokaźny majątek ziemski, był również młodzieńcem bywałym w świecie. W całym Nowym Świecie, również na Archipelagu Małe Antyle, którego jedną z wysp jest właśnie Martynika, nie uprawiano w tym czasie kawy.

De Clieu w swoich podróżach ujrzał holenderskie hodowle kawy zrozumiał, że zainteresowanie tą rośliną gwałtownie wzrasta wśród odbiorców w Europie. Był przekonany, że kawa będzie mogła rosnąć również na Martynice. Niestety – sadzonki tej rośliny były pilnie strzeżone i niedostępne…

Kradzież w królewskich ogrodach

Kiedy oficer zorientował się, jedna  z  roślin  uprawianych w paryskim ogrodzie botanicznym to właśnie kawa, zrozumiał, że jest to dla niego jedyna szansa na założenie własnej plantacji tej poszukiwanej rośliny. Młodzieniec najpierw więc zwrócił się do króla z prośbą o podarowanie mu sadzonki. Perspektywa uszczuplenia kolekcji botanicznej nie spodobała się trzynastoletniemu wówczas Ludwikowi XV, który odmówił wydania sadzonki drzewa kawowca. Zrozpaczony oficer poskarżył się na swój los pewnej bardzo mu przychylnej damie dworu.

Okazało się, że De Clieu wybrał na adresata swoich żalów właściwą osobę. Bliskim przyjacielem owej damy był bowiem królewski lekarz, który jako jeden z bardzo nielicznych miał nieograniczony dostęp do ogrodów królewskich. W końcu pierwotną ideą tworzenia ogrodów botanicznych była uprawa roślin leczniczych. Udało się więc namówić przyjaznego doktora do wykradzenia jednej sadzonki z królewskiej kolekcji. Nie była to drobna przysługa, bo za okradanie monarchy, nawet trzynastoletniego, obowiązywała wtedy jedna kara i nie była to nagana z wpisaniem do akt…

Uszczęśliwiony oficer natychmiast udał się na statek płynący na Martynikę. Był przekonany, ze to już koniec jego problemów i bez żadnych przygód dowiezie sadzonkę na Martynikę. Jak bardzo się mylił, to już temat na zupełnie inną opowieść.

Michał Włudarczyk

TAGI: Hortus Botanicus Amsterdam, Jardin des Plantes de Paris, kawa

WYBRANE DLA CIEBIE

Człowiek sam sobie wilkiem. Pogadajmy o self-compassion
Jak się spierać?
Błękitne Góry Jamajki

You must be logged in to post a comment.

Najnowsze artykuły

  • “A jednak żyć się chce!” – ukazała się nowa książka ks. Andrzeja Chibowskiego

    A gdyby tak duszpasterze pisali o swoich parafi...
  • Pozytywna zmiana z programem ,,WzMOCnij swoje otoczenie’’ – dodatkowe wyposażenie wielofunkcyjnej sali multimedialnej

    Parafia św. Brata Alberta w Warszawie-Wesołej j...
  • Pozytywna zmiana z programem ,,WzMOCnij swoje otoczenie’’ – dodatkowe wyposażenie wielofunkcyjnej sali multimedialnej

    Parafia św. Brata Alberta w Warszawie-Wesołej j...
  • Remont na dużą skalę – wymiana pokrycia dachowego na kościele

    Wymiana dachu to zawsze duże przedsięwzięcie, w...
  • „W internetowym oceanie nie daj się złapać na haczyk” – TAURON przestrzega

    Jak bronić się przed phishingiem – pokazuje w n...

ARCHIWALNE

  • Luty 2023
  • Grudzień 2022
  • Listopad 2022
  • Kwiecień 2022
  • Marzec 2022
  • Luty 2022
  • Styczeń 2022
  • Grudzień 2021
  • Listopad 2021
  • Październik 2021
  • Wrzesień 2021
  • Lipiec 2021
  • Czerwiec 2021
  • Maj 2021
  • Kwiecień 2021
  • Marzec 2021
  • Luty 2021
  • Styczeń 2021
  • Grudzień 2020
  • Listopad 2020
  • Październik 2020

Kategorie

  • Aktywność fizyczna
  • Architektura
  • Bez kategorii
  • Budownictwo
  • Czas wolny
  • Dzieci
  • Edukacja
  • Ekologia
  • Ekonomia
  • Felieton
  • Film
  • Finanse
  • Gospodarka
  • Historia
  • Książki
  • Kulinaria
  • Literatura
  • Malarstwo
  • Media
  • Medycyna
  • Muzyka
  • na luzie
  • Najnowsze artykuły
  • Nauka
  • Nieruchomości
  • Pasja
  • Praca
  • Prawo
  • Przemysł
  • Przestrzeń publiczna
  • Przyroda
  • Psychologia
  • Religia
  • Rodzina
  • s1
  • s2
  • Samorząd
  • Społeczeństwo
  • Sport
  • Środowisko
  • Styl życia
  • Sylwetki
  • Sztuka
  • Technika
  • Technologia
  • Test
  • Turystyka
  • Ubezpieczenia
  • Warszawa
  • Wychowanie
  • Wywiad
  • Zdrowie
  • zrównoważone budownictwo

PO GODZINACH W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH

BIURO REKLAMY

mateusz.jarecki@
p
ogodzinach.info

NOTY PRAWNE

Polityka prywatności
Cookies

WYDAWCA

Independent Media Company
Bartosz.Wieczorek

WYDAWCA ONLINE

Biocomo Sp. z o.o.
Dariusz Ziółkowski

Portal wykonany przez: Dariusz Ziółkowski

do góry