Jesteśmy dobrze wyposażeni w różne możliwości fizyczne i psychiczne, by żyć na Ziemi wystarczająco godnie, zdrowo i szczęśliwie, pomimo trudności. Wbrew wszystkiemu mamy w sobie własną moc.
Na osobowość człowieka można spojrzeć jak na specjalistyczną, nowoczesną, samoaktualizującą się Machinę, która potrzebuje odpowiednich warunków do tego, by w adaptacyjny sposób działać w zgodzie z tym, co przynosi życie. Wzmocnić ją może psychiczna suplementacja w postaci rozwijania w sobie odpowiednich cech. Przyjmowanie tych pozytywnych właściwości, podobnie jak zażywanie leków, wspiera i rozwija nasz system odpornościowy.
Wiele ośrodków medycznych prowadzi badania nad ustaleniem zbioru ludzkich cech, które mogłyby aktywizować naszą odporność w walce z chorobami i jednocześnie działać profilaktycznie. Poniżej scharakteryzuję niektóre z nich. Jeśli posiadasz następujące cechy, możesz spać spokojniej.
Charakterystyka osobowości immunologicznie silnej
To taka osobowość, w której system immunologiczny stale jest zasilany dobrą energią. Henry Dreher wyróżnił siedem właściwości, czyli zdrowych cech, które podnoszą siłę immunologiczną organizmu człowieka. Te cechy wyrażają się poprzez konkretne zachowania i postawy, w związku z czym można się ich nauczyć, można je rozwijać, można je testować i doświadczać ich dobroczynnego wpływu w codziennym życiu.
Pierwsza właściwość to wrażliwość na sygnały wewnętrzne, czyli takie, które pochodzą z naszego świata psychicznego i fizycznego, z wnętrza naszego organizmu. To takie momenty, w których czujesz, że coś cię boli i lokalizujesz to w ciele, ale też takie, gdy obserwujesz swoje zmienne nastroje, wyłapujesz te momenty, kiedy nadchodzi zmęczenie, smutek, lęk, radość. Im subtelniejsze sygnały potrafisz dostrzec, im cichsze to będą impulsy (niewygoda w ubraniu, poczucie zima, głodu, lekki niepokój), tym bardziej ta cecha jest w Tobie rozwinięta. Chodzi o to, by zauważyć, co się dzieje w psychice i w ciele (np. ściśnięty brzuch, drżenie wewnętrzne), nazwać to (np. „czuję niepokój”), wyrazić i połączyć z doświadczeniem wewnętrznym (kiedy się spieszę od rana, zaczynam się bać, że nie dam rady ze wszystkim).
Druga właściwość to zdolność do zwierzeń, czyli takiej intymności z drugą osobą, w której zaufanie i poczucie bezpieczeństwa mają kluczowe znaczenie. W takiej atmosferze kontakt ze swoim cierpieniem i smutkiem może przynieść stan leczącej ulgi. Istotą takiej rozmowy jest bowiem kontakt z własnymi emocjami, a nie opowieść o faktach. Niestety naturalne jest, że próbujemy chronić się przed powtórnym przeżywaniem trudnych wspomnień, unikamy powracania do tego tematu w sobie i wycofujemy pewien rodzaj energii, który tkwi w niegdysiejszych przeżyciach. Paradoksalnie unikanie nasila emocje (np. lęk), nie przynosi ulgi, osłabia. Natomiast opowiedzenie o tym, co się w nas dzieje, uwalnia i przynosi ulgę.
Kolejnym czynnikiem opisującym osobowość immunologicznie silną jest siła charakteru, czyli zdolność do adaptacji. Dzięki niej umiemy spojrzeć na trudność tak, jak na wyzwanie, a nie problem. Dzięki tej cesze ludzie szukają rozwiązań, adekwatnie rozróżniając, w którym miejscu mają wpływ na sytuację i mogą ją zmienić, a w którym warto odpuścić.
Bycie w zgodzie ze sobą (asertywność) to także ważna cecha w kontekście nabywania odporności. Chodzi tutaj o realizowanie siebie w życiu w taki sposób, aby uwzględnić swoje potrzeby, pragnienia, oczekiwania bez przemocy i forsowania siebie i innych. Asertywne wyrażanie siebie to nie tylko ćwiczenie komunikacyjne, ale także rozwijanie własnej świadomości (czego pragniesz, co jest dla ciebie ważne). Na naszą immunologię znaczący wpływ ma nasz kontakt z własnymi potrzebami i uczuciami, co bezpośrednio wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie i zdrowie.
Podobnie jest z miłością opartą na zaufaniu i bliskości. Para związanych ze sobą ludzi tworzy takie środowisko, z którego system immunologiczny może czerpać siłę. U ludzi żyjących w bliskich związkach zmniejsza się poczucie stresu, wytwarzają się dobroczynne substancje (np. endorfiny), które wspierają nasz cały organizm.
Kolejną cechą osobowości silnej immunologicznie jest zdrowe pomaganie, czyli umiejętność budowania takich relacji, w których życzliwość i empatia zasila w konsekwencji obie strony. Dobrym przykładem jest wolontariat, gdyż istotą tego doświadczenia jest pewnego rodzaju altruizm (dajemy coś z siebie, nie dla własnych korzyści, ale z chęci czynienia dobra). Ostatnią właściwością korzystnie działającą na naszą odporność jest wszechstronność i integracja, czyli rozwijanie swoich kompetencji w różnych obszarach, takich jak praca, pasje, związki, relacje z ludźmi, duchowość, działania artystyczne i inne. Im więcej tych obszarów w naszym życiu, tym łatwiej nam zachować równowagę wewnętrzną, gdy któryś z nich przestaje dobrze działać. Nasze poczucie wartości i sensu życia nie jest ograniczone do jednego aspektu rzeczywistości. Zintegrowane różne ważne części osobowości, takie jak role społeczne ( jestem pracownikiem, rodzicem, córką), rodzaje aktywności, tożsamość, zainteresowania, są jak bufor, który chroni przed depresją i wypaleniem.
Immunologiczna siła nie jest wyimaginowanym konstruktem dostępnym dla nielicznych lub dobrze urodzonych. Jest zestawem kompetencji, które możesz w sobie rozwijać, by wpływać na swój dobrostan. Bo człowiek ma tę moc, by się zmieniać i rozwijać pomimo wszystko i bez względu na wszystko.
Beata Poborska-Kobrzyńska
psycholog, psychoterapeuta
