To, czy ochronimy nasze skarby przyrodnicze, zależy w dużej mierze od determinacji mieszkańców. Na początku roku 2019 zgłoszono projekt użytku ekologicznego o powierzchni około 3,5 ha w południowej, dzikiej i sporadycznie użytkowanej części hipodromu.
Teren klubu jeździeckiego Stara Miłosna (Pułk Jazdy Polskiej, dawniej „Szwadron Jazdy Polskiej”, CWKS Legia Stara Miłosna) znajduje się w całości w otulinie albo w granicach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego (część zachodnia). Kariera sportowo-turystyczna tego terenu rozpoczęła się jeszcze przed wojną, gdy działało tam lotnisko szybowcowe, a zimą stoki narciarskie.
Obecnie hipodrom służy głównie jeździectwu, ale przebiega tam również szlak turystyki pieszej i szlaki narciarskie. To jedyne miejsce w naszej dzielnicy, gdzie regularnie odbywają się zawody sportowe o randze krajowej i międzynarodowej. Liczący około 1,5 km2 obszar pokrywają najwyższe w Wesołej wydmy, płytkie torfowiska i mokradła oraz najlepiej zachowany w Wesołej i niezabudowany fragment piaszczysto-żwirowej moreny dennej, podścielonej iłami. Różnorodność krajobrazu przekłada się na bogactwo świata roślin i zwierząt.
Na terenie hipodromu występują chronione siedliska przyrodnicze, jak bór chrobotkowy, bór bagienny, murawy piaskowe, murawy kserotermiczne, łąki wilgotne, okresowe dystroficzne i eutroficzne zbiorniki wodne oraz związane z tymi siedliskami chronione gatunki roślin: pływacz drobny, rosiczka okrągłolistna, kosaciec syberyjski, czosnek kątowaty, centuria, widłak jałowcowaty i widłak goździsty, kocanki piaskowe i goździk piaskowy. W lasach rzadko rosną chronione pióropusznik strusi, przebiśnieg, lilia złotogłów, orlik pospolity, turówka leśna, gruszyczka mniejsza i jarząb szwedzki.
Hipodrom to największe nagromadzenie rzadkich i chronionych gatunków roślin w naszej dzielnicy po rezerwacie Bagno Jacka. Na suchych łąkach występują rzadkie, ale nie chronione gatunki z Polskiej Czerwonej Listy Roślin: np. traganek piaskowy i lepnica tatarska i lepnica. Inne rzadko spotykane w Wesołej gatunki to brzoza ciemna, driakiew żółtawa, szałwia łąkowa i okręgowa, tymotka Boehmera, lepnica wąskopłatkowa i strzęplica sina. Ostatnio został tu znaleziony rzadki gatunek grzyba: gwiazdosz potrójny. Obecność otwartej przestrzeni i koni sprzyja występowaniu ptaków krajobrazu rolniczego. Łącznie na hipodromie obserwowano co najmniej 90 gatunków ptaków (na ok. 140 widzianych kiedykolwiek w Wesołej), w tym wymagające szczególnej ochrony na podstawie Dyrektywy Ptasiej, jak dzięcioł czarny, lerka i gąsiorek. Na terenach łąkowo-pastwiskowych można obserwować pustułkę, uszatkę, bażanta, przepiórkę, dudka, pliszkę siwą i żółtą, pokląskwę, białorzytkę i trznadla, a zimą paszkota, gila i czeczotkę. W lasach do lęgowych należą jastrząb, krogulec, puszczyk i kruk. W okresie migracji ptaków hipodrom jest bardzo dogodnym miejscem obserwacji przelotów dzikich gęsi, żurawi, myszołowów, rybołowów i kilku gatunków błotniaków. Stajnie są miejscem lęgowym jaskółek dymówek i oknówek.
Niewielkie zbiorniki wodne to miejsca występowania i rozrodu wielu płazów, w tym rzekotki drzewnej, żaby moczarowej, huczka, traszki zwyczajnej i grzebieniastej oraz kumaka nizinnego. Duży teren leśno-łąkowy sprzyja występowaniu ssaków: od dużych jak łoś, dzik i sarna, przez lisa, kunę i zająca do nietoperzy. Na łąkach można zobaczyć wiele ciekawych i rzadkich owadów: trzyszcza piaskowego, kruszczycę złotawkę, turkucia podjadka, świerszcza polnego, siwoszka niebieskiego, smukwę kosmatą i białoplamą, motyle: pazia królowej i pazia żeglarza oraz wiele gatunków dzikich osowatych i pszczołowatych, w tym chronionych trzmieli.
Cały ten krajobraz i zestaw gatunków uległby zagładzie, gdyby doszło do budowy wschodniej obwodnicy Warszawy według wariantu południowego, biegnącego po północnej granicy hipodromu przez Mazowiecki Park Krajobrazowy i jego otulinę. Decyzja środowiskowa została jednak wydana na wariant wzdłuż linii wysokiego napięcia równolegle do ulicy Niemcewicza, co oszczędzi nie tylko zagrożone gatunki, ale również wyburzeń domów i wysiedleń mieszkańców w osiedlu Zielona i Groszówka. Na początku roku 2019 zgłoszono projekt użytku ekologicznego o powierzchni około 3,5 ha w południowej, dzikiej i sporadycznie użytkowanej części hipodromu. Wniosek ten został zaakceptowany przez radę dzielnicy i przekazany do dalszych uzgodnień. Na stronach FB „Mieszkańcy Wesołej” i „Mazowiecki Park Krajobrazowy – Wesoła” jest wzór petycji w sprawie opisanego powyżej użytku ekologicznego. Prosimy o wsparcie tej inicjatywy i wysyłanie petycji na podany adres Biura Ochrony Środowiska w Warszawie w formie pisemnej, lub za pomocą e-maili. To, czy ochronimy nasze skarby przyrodnicze, zależy w dużej mierze od determinacji mieszkańców.
Tekst i zdjęcia
Przemysław Stolarz
