O zaletach swobodnego eksperymentowania będą się mogli przekonać wszyscy mieszkańcy mniejszych miejscowości, w których powstaną centra nauki. Będą one mogły stanowić wartościową ofertę zajęć pozaszkolnych.
Co by to było, gdyby w małych miejscowościach istniały centra nauki? Ta idea ma szansę się ziścić. Centrum Nauki Kopernik i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczynają projekt, w ramach którego powstaną SOWY, czyli Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności.
– SOWY to innymi słowy wyjście nauki do społeczeństwa. To dla nas szczególnie ważny projekt, gdyż przyczyni się do niwelowania różnic w dostępie do wiedzy poprzez organizację wystaw również i w mniejszych ośrodkach. Co więcej, projekt prezentuje innowacyjne podejście do zdobywania wiedzy. Bez sztucznych barier, wyzwala kreatywność, otwiera umysły i budzi prawdziwą pasję do nauki – mówi Wojciech Murdzek, stojący na czele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
SOWY w całej Polsce
SOWY powstaną przy funkcjonujących już instytucjach kultury, takich jak domy kultury, biblioteki, muzea. W każdej placówce mieścić się będzie wystawa oraz Majsternia – przestrzeń swobodnego eksperymentowania, w której odbywać się będą także różnorodne zajęcia. Umowa dotycząca realizacji pilotażu projektu została podpisana przez ministra Wojciecha Murdzka i Dyrektora Centrum Nauki Kopernik Roberta Firmhofera.
Interaktywne wystawy
Na wystawę będzie się składać 15-18 eksponatów, wybranych przez zespół Centrum Nauki Kopernik. Będą one ukazywać zjawiska związane z różnymi dziedzinami nauki, takie jak ruch, światło czy procesy biologiczne. Na liście propozycji są m.in. kolorowe cienie (mechanizmy powstawania cienia i mieszania barw), rysowanie w lustrze (koordynacja oka i ręki), czy zadanie – usyp mapę (analiza ukształtowania terenu).
Przestrzeń dla indywidualnej nauki Bezpieczna przestrzeń do samodzielnego eksperymentowania gwarantuje idealne warunki do zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi. Zgodnie z filozofią nowoczesnych centrów nauki, eksponaty tworzące wystawę nie są ułożone w ścieżki zwiedzania. Tworzą sieć luźno powiązanych ze sobą treści programowych. Brak ściśle wyróżnionych stref pokazuje, że różne dziedziny przyrody są ze sobą powiązane, a na wiele zagadnień można patrzeć z wykorzystaniem narzędzi rozmaitych dyscyplin nauki.
Zajęcia praktyczne w Majsterni
W ramach projektu przewidziano przestrzeń, w której można samodzielnie lub grupowo podejmować wyzwania logiczne, konstruktorskie, inżynieryjne. Przykładowe zajęcia warsztatowe, które będą mogły być prowadzone w Majsterni, to np.: „Skonstruuj zamek do drzwi”, „Zbuduj tor magnetyczny dla piłki”, „Zagraj na kieliszkach”. Na miejscu dostępne będą akcesoria potrzebne do wykonania zadań.
Warsztaty Familijne i Kluby Młodego Odkrywcy
SOWY mogą być również miejscem szerokiej działalności programowej. Do lokalnych placówek trafią scenariusze zajęć, przetestowanych i prowadzonych w Koperniku – np. Warsztatów Familijnych, umożliwiających prowadzenie zajęć warsztatowych dla rodziców z małymi dziećmi. Centrum pomoże także w zakładaniu Klubów Młodego Odkrywcy, gdzie będą organizowane zajęcia pozaszkolne dla dzieci przedszkolnych i uczniów szkoły podstawowej. – Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności pomogą w budowaniu społecznego zaangażowania w naukę i przyczynią się do jej lepszego rozumienia. Pozwolą przekonać się, że nauka nie jest jedynie zbiorem faktów, tylko sposobem zdobywania wiedzy, poznawania świata i istotną częścią ludzkiej kultury – mówi minister Murdzek.
Kiedy i gdzie powstaną SOWY?
W grudniu 2020 r. zakończy się projekt pilotażowy. W ramach niego powstanie 8 eksponatów, które zostaną przetestowane przez zwiedzających Centrum Nauki Kopernik. Dwie pierwsze SOWY powstaną w 2021 r., a 30 kolejnych w latach 2022-2023. Konkretne lokalizacje zostaną wyłonione w konkursie dla gmin i powiatów, którego kryteria właśnie są opracowywane.
Nauka poprzez eksperymentowanie w CNK
Centrum Nauki Kopernik od lat promuje ideę uczenia się przez samodzielne eksperymentowanie. Ta metoda pozwala nie tylko poszerzać wiedzę, ale także wspiera rozwój kompetencji przyszłości, inspiruje, skłania do współpracy, rozbudza ciekawość, kreatywność i poczucie sprawczości. W Koperniku można odkrywać zjawiska naukowe, m.in. korzystając z eksponatów zgromadzonych na wystawach, podczas samodzielnego rozwiązywania zadań konstrukcyjnych i logicznych, a także biorąc udział w różnych warsztatach.
Projekt SOWA realizowany jest dzięki środkom pochodzącym z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w kwocie 44 mln zł.
Katarzyna Zawada
